Trong quá trình chăn nuôi gà thả vườn, gà ta hay gà chọi, hiện tượng gà chảy nước mũi kèm mùi hôi là vấn đề khiến rất nhiều hộ nuôi lo lắng. Đây không chỉ là biểu hiện của các bệnh hô hấp thông thường mà còn có thể là dấu hiệu của bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và tỷ lệ sống của đàn gà.
Anh Lê Văn Long (Hà Nội) gửi câu hỏi đến chuyên gia chăn nuôi: “Tôi nuôi 300 con gà ta thả vườn, hiện được hơn 2 tháng tuổi. Khoảng 10 ngày nay gà có hiện tượng chảy nước mũi, mùi hôi rõ, thở khò khè, mỏ có vảy. Đã sử dụng một số thuốc thú y nhưng không thuyên giảm. Xin hỏi nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả?”
Dưới đây là phân tích chi tiết của chuyên gia dựa trên các biểu hiện thực tế thường gặp trong chăn nuôi gà hiện nay.
Dấu hiệu nhận biết gà bị chảy nước mũi
Khi gà mắc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là sổ mũi, viêm xoang hay viêm mũi truyền nhiễm, người nuôi có thể quan sát thấy nhiều biểu hiện khá rõ ràng. Một số dấu hiệu điển hình gồm:
- Dịch nhầy chảy ra từ mũi hoặc miệng, ban đầu loãng, sau đó đặc dần và có mùi hôi.
- Gà thường xuyên lắc đầu, dùng chân cào mỏ do cảm giác ngứa và khó chịu.
- Mặt, xoang mũi hoặc vùng quanh mắt bị sưng, biến dạng khuôn mặt.
- Gà thở khò khè, có tiếng rít, đặc biệt rõ vào ban đêm hoặc sáng sớm.
- Xuất hiện đờm bám quanh mũi, mỏ hoặc trong khoang miệng.
- Gà ăn uống kém, chậm lớn, đứng ủ rũ, giảm sức đề kháng.
Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể lan nhanh trong đàn, đặc biệt với mô hình nuôi mật độ cao hoặc chuồng kín.
Nguyên nhân khiến gà chảy nước mũi có mùi hôi
Gà chảy nước mũi không phải là một bệnh riêng lẻ mà là triệu chứng của nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là hai nhóm nguyên nhân chính cần đặc biệt lưu ý.
Sổ mũi, viêm đường hô hấp thông thường
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường xuất hiện khi điều kiện nuôi không đảm bảo hoặc thời tiết thay đổi đột ngột.
- Chuồng trại ẩm thấp, không thông thoáng, tích tụ khí độc như NH3, H2S.
- Nền chuồng ướt, phân không được dọn thường xuyên tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- Gà bị nhiễm lạnh do mưa gió, gió lùa hoặc thay đổi nhiệt độ ngày – đêm.
- Gà bị stress do vận chuyển, tách đàn, đánh nhau hoặc thay đổi thức ăn đột ngột.
Ở giai đoạn này, bệnh thường nhẹ, nếu xử lý sớm thì khả năng phục hồi rất cao.
Sổ mũi truyền nhiễm (Coryza)
Thông tin cập nhật từ SV 388 chia sẻ: Trường hợp gà chảy nước mũi kèm mùi hôi nặng, sưng mặt rõ rệt thì rất dễ liên quan đến bệnh viêm mũi truyền nhiễm (Coryza). Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Haemophilus paragallinarum.
Bệnh có tốc độ lây lan nhanh, đặc biệt trong đàn gà nuôi tập trung. Thời gian ủ bệnh ngắn, chỉ từ 2–3 ngày. Khi bùng phát, gà có thể:
- Sưng xoang mũi, phù đầu, giảm thị lực.
- Dịch mũi đặc, mùi tanh hôi rất rõ.
- Giảm ăn nhanh, chậm lớn, còi cọc.
- Dễ kế phát thêm các bệnh hô hấp khác.
Cách điều trị gà chảy nước mũi hiệu quả
Muốn điều trị dứt điểm, người nuôi cần xác định đúng nguyên nhân và áp dụng biện pháp phù hợp. Tuyệt đối không dùng thuốc tràn lan, tránh gây kháng thuốc.
Điều trị gà sổ mũi thông thường
Dùng tỏi giã nát hỗ trợ
Tỏi chứa allicin – một hoạt chất kháng khuẩn tự nhiên. Có thể giã nát tỏi, pha loãng với nước cho gà uống hoặc trộn vào thức ăn.
Lưu ý sử dụng liều lượng vừa phải, tránh lạm dụng gây nóng ruột, rối loạn tiêu hóa.
Sử dụng thuốc thú y đúng liều
Những người tìm hiểu quy định và luật đá gà chia sẻ: Trong trường hợp gà đã có biểu hiện rõ, có thể sử dụng các thuốc điều trị hô hấp phổ biến như Erythromycin theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất. Chia liều hợp lý, cho uống đủ thời gian để tránh tái phát.
Ổn định môi trường nuôi
Giữ chuồng khô ráo, thông thoáng, bổ sung đèn sưởi khi trời lạnh. Thay chất độn chuồng, sát trùng định kỳ để hạn chế mầm bệnh.
Điều trị gà sổ mũi truyền nhiễm
Với bệnh Coryza, việc dùng kháng sinh là bắt buộc. Một số hoạt chất thường được sử dụng gồm Streptomycin, Dihydrostreptomycin… kết hợp thuốc long đờm.
Bên cạnh đó, cần:
- Bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin B1, C để tăng sức đề kháng.
- Trộn men tiêu hóa, premix khoáng giúp gà phục hồi nhanh.
- Cách ly ngay gà bệnh để tránh lây lan.
Cách phòng bệnh gà chảy nước mũi
Phòng bệnh luôn hiệu quả và ít tốn kém hơn chữa bệnh. Người nuôi cần chú ý các nguyên tắc sau:
- Vệ sinh chuồng trại định kỳ, giữ nền khô, thoáng.
- Không nuôi quá mật độ, tránh stress cho đàn gà.
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo khuyến cáo.
- Chuồng nuôi cần có ánh sáng tự nhiên, tránh gió lùa.
- Cách ly gà mới nhập đàn ít nhất 10–14 ngày.
- Không nuôi nhiều giống gà khác nhau chung một chuồng.
Một số câu hỏi thường gặp về gà chảy nước mũi
Nhiều hộ nuôi phản ánh gà chọi hơn 1 tháng tuổi bị chảy nước mũi kéo dài, đã dùng Tylosin nhưng không khỏi. Trường hợp này cần xem lại điều kiện chuồng trại, khả năng gà mắc Coryza hoặc kế phát bệnh hô hấp khác, không nên chỉ phụ thuộc vào một loại thuốc.
Gà chảy nước mũi có mùi hôi là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe đàn gà, đặc biệt là bệnh hô hấp và bệnh truyền nhiễm. Việc phát hiện sớm, xử lý đúng cách và chủ động phòng bệnh sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại, nâng cao hiệu quả chăn nuôi lâu dài.
